“Nuôi” búp bê Kuman Thong – Trào lưu đáng lên án
Theo tín ngưỡng dân gian Thái Lan, búp bê Kuman Thong là một loại thần giám hộ huyền bí. Trong tiếng Thái Lan, Kuman Thong có nghĩa là “Cậu bé thanh tịnh”, “Cậu bé vàng”, “Quỷ linh nhi”… Ở Thái Lan, Kuman Thong được các đạo sĩ, pháp sư coi trọng bởi khả năng “thần thánh”, có thể đem về tiền bạc, của cải, sự may mắn và giúp cho người nuôi chúng đạt được những mong muốn khi thỉnh cầu các Kuman Thong. Với nhiều hình dạng khác nhau, Kuman Thong có khi là búp bê nữ, búp bê nam hoặc tượng dát vàng hình em bé… nhưng chung quy lại đều được “yểm” bằng “bùa chú”. Giá trị của Kuman Thong tùy thuộc vào loại bùa chú được yểm. Loại Kuman Thong có “năng lực” thấp được yểm bằng “bùa chú” do các đạo sĩ, thầy phép viết, cất trong bụng, dán sau lưng hoặc trên đầu của búp bê – loại này có giá trị thấp và dĩ nhiên sự “siêu nhiên” đem lại cho người nuôi cũng chỉ dừng lại ở việc gặp được nhiều may mắn trong kinh doanh, bản thân được bảo vệ an toàn… Loại Kuman Thong có giá trị cao hơn thường được “yểm” bằng xác thai nhi (bào thai bị phá đi, chết trong bụng mẹ – kích thước khoảng bằng bàn tay) có khả năng giúp cho người nuôi tai qua nạn khỏi, cầu được ước thấy, tình duyên suôn sẻ, tài lợi thăng hoa… Theo một số tin đồn, nếu mua và nuôi búp bê Kuman Thong bằng sữa, kẹo bánh và hằng ngày trò chuyện, yêu thương, đối xử với búp bê Kuman Thong như con trẻ thì người nuôi sẽ được các linh hồn trong búp bê phù hộ; người bán búp bê Kuman Thong còn khuyến cáo nếu trong nhà có trẻ em thì phải đối xử công bằng, không được bỏ bê hay thiếu quan tâm vì nếu không sẽ khiến búp bê Kuman Thong… nổi giận, gây hại đến người nuôi.
Mặc dù chưa có căn cứ khoa học nào chứng minh việc thờ cúng xác chết (thai nhi) trong nhà là đem lại may mắn cho người sống; hơn nữa, đứng ở góc độ văn hóa thì quá trình “yểm bùa” cho những búp bê Kuman Thong là quá trình phản khoa học, vô nhân đạo và việc tạo ra búp bê Kuman Thong theo cách nêu trên đã bị cấm tại Thái Lan nhưng từ khoảng vài năm trở lại đây, tại Việt Nam, trào lưu mua và “nuôi” búp bê Kuman Thong bắt đầu xuất hiện và nở rộ, nhất là ở các tỉnh, thành phía Nam. Trên mạng xã hội, nhiều hội, nhóm được lập ra với mục đích trao đổi cách nuôi búp bê Kuman Thong; mua, bán quần áo, đồ dùng sinh hoạt hoặc “bùa chú” để “yểm” cho búp bê và quảng cáo, mua, bán các dịch vụ “ăn theo” khác thu hút sự quan tâm, đăng ký tham gia của hàng trăm, thậm chí hàng ngàn thành viên như “Nhóm nuôi và chăm sóc linh nhi – bùa kinh doanh”, “Hội nuôi và chăm sóc Kuman Thong đúng cách”, “Nhóm mua bán bùa”… Nhiều thành viên của các hội, nhóm này còn tổ chức các buổi gặp gỡ, giao lưu ngoài thực tế để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc, trò chuyện với búp bê, làm cho búp bê “vui”…
Tại thành phố Tuy Hòa, mới đây, cơ quan chức năng đã phát hiện một nhóm gồm 05 người (đều là Nữ) mua và “nuôi” búp bê Kuman Thông; những người này thường mang theo các búp bê Kuman Thong đến các quán cà phê trên địa bàn để cho búp bê ăn, uống sữa (cắm ống hút vào sữa rồi đặt lên miệng búp bê), xưng hô mẹ – con với búp bê, trò chuyện với búp bê như thể đó là một đứa bé… gây cảm giác rợn người cho nhiều khách khác. Những búp bê này được đặt mua từ các cá nhân trên mạng xã hội với giá khoảng từ 2.000.000 đến 7.000.000 đồng; ngoài hoạt động trên, nhóm người này thường tập trung tại nhà riêng vào các ngày mùng 1 hoặc 15 Âm lịch, mua bánh ngọt, thức ăn chay, sữa để cho búp bê ăn và trao đổi kinh nghiệm chăm sóc chúng. Cơ quan chức năng đã tiến hành mời, làm việc, răn đe, buộc 05 người trên viết cam kết từ bỏ hoạt động “nuôi” búp bê Kuman Thong.
Sản xuất, rao bán, bán, mua và “nuôi” búp bê Kuman Thong là hành vi mê tín dị đoan, không phù hợp với tín ngưỡng, văn hóa truyền thống của người Việt Nam, gây phản cảm và dư luận không tốt. Đồng thời, các hành vi trên vi phạm hàng loạt các quy định của pháp luật như: (1) Điều 5, Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến xác năm 2006 (nghiêm cấm các hành vi lấy trộm, mua bán xác…); (2) Điểm d, Khoản 4, Điều 51 Nghị định 158/2013/NĐ-CP, ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và quảng cáo “Quảng cáo có nội dung trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam” – Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng; (3) Điều 5, Luật Tín ngưỡng, tôn giáo – Các hành vi bị nghiêm cấm, cụ thể là Khoản 5: “Lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo để trục lợi”; (4) Luật đầu tư năm 2014 quy định về ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh… Trường hợp là đảng viên nếu tham gia sản xuất, mua, bán, “nuôi” búp bê Kuman Thông còn vi phạm Điều 18, Quy định số 47-QĐ/TW, ngày 01/11/2011 của Ban Chấp hành Trung Đảng về những điều đảng viên không được làm.
Bên cạnh đó, việc sản xuất, mua bán, “nuôi” búp bê Kuman Thong còn dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng khác như: Gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống văn hóa, tinh thần của người dân, làm gia tăng các hoạt động mua bán thi thể thai nhi và do lợi nhuận từ việc kinh doanh búp bê Kuman Thong không nhỏ nên nhiều trường hợp các đối tượng cố ý thổi phồng sự “siêu nhiên” của Kuman Thong để kích thích tâm lý người mua, tăng giá bán, lừa đảo để trục lợi làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội. Ngoài ra, đã có trường hợp “tiền mất, tật mang” khi mua phải búp bê Kuman Thong giả hoặc có biểu hiện “nghiện” búp bê Kuman Thong dẫn đến tình cảm bị rạn nứt, bỏ bê công việc, con cái, gia đình…
Tóm lại, tự do tín ngưỡng là quyền của mỗi công dân. Tuy nhiên, phải thực hiện quyền tự do tín ngưỡng trong khuôn khổ pháp luật và cũng cần tỉnh táo để hiểu rằng nếu thực sự búp bê Kuman Thong được coi là linh thiêng thì sẽ không có hiện tượng “buôn thần, bán thánh” một cách tràn lan, đại trà như đã nói ở trên, không nên bỏ ra một số tiền lớn để mua những thứ không chắc đã có lợi cho mình, làm vậy chẳng khác nào tự biến mình thành con mồi béo bở để người khác lợi dụng và kinh doanh phi pháp. Bên cạnh đó, mỗi cá nhân cần cảnh giác, không để bị lôi kéo, dụ dỗ và kịp thời báo cáo chính quyền địa phương về hành vi sản xuất, mua bán, “nuôi” búp bê Kuman Thong để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
(PA)
