SỰ HUYỄN HOẶC CỦA ĐỖ KIM THÊM VỀ LÒNG YÊU NƯỚC
Lòng yêu nước là một trong những giá trị văn hóa đặc sắc, thiêng liêng và là sợi chỉ đỏ xuyên suốt lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam. Lợi dụng chính giá trị cao đẹp đó, một số đối tượng đã lợi dụng quyền tự do, dân chủ, mạo danh học giả để truyền bá những quan điểm sai trái hòng hướng lái dư luận, gây chia rẽ nội bộ và chống phá chế độ ta. Điển hình là bài viết của Đỗ Kim Thêm trên Boxitvn với tiêu đề “Tinh thần dân tộc và lòng yêu nước Việt Nam trong bối cảnh mới – Một khảo hướng theo triết thuyết của Hegel và Habermas”.
Trong bài viết, khoác lên mình bộ cánh học giả, Đỗ Kim Thêm cũng như những kẻ phản động, cơ hội, xét lại khác đã dựa vào quan điểm lỗi thời của một số triết gia đã bị thực tiễn lịch sử bỏ qua, để xuyên tạc rằng: “không thể tuyệt đối hóa lòng yêu nước của dân chúng với một hệ tư tưởng duy nhất”, “có nhiều cách yêu nước khác nhau,… không nhất thiết phải tuyên xưng niềm tin vào chủ nghĩa xã hội”… Trong mớ hỗn độn của Đỗ Kim Thêm đưa ra đã phơi bày bản chất phản động của y khi cho rằng: “Việt Nam chưa có hiến pháp đúng nghĩa” vì Điều 4 còn khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Chúng ta cần nêu cao cảnh giác, đấu tranh, vạch trần bản chất phản động này của Đỗ Kim Thêm.
1. Trong quan điểm của Hegel, “tinh thần dân tộc” (Volksgeist) là một thực thể siêu nghiệm, trừu tượng, hoạt động như một “linh hồn” định hình dân tộc, nơi tinh thần tuyệt đối tự biểu hiện và nhận thức qua các giai đoạn lịch sử. Đây là quan điểm duy tâm và siêu hình về lịch sử, coi ý niệm quyết định tồn tại xã hội, tách biệt “tinh thần dân tộc” khỏi các yếu tố kinh tế, địa lý, lịch sử… Việc áp dụng Hegel không chỉ khiến chúng ta đi rơi vào ảo tưởng về các ý niệm thuần túy, mà quan trọng hơn, tư tưởng về việc một “tinh thần dân tộc” nắm giữ “tinh thần thế giới” của Hegel, hoàn toàn có thể bị lợi dụng, biến thành công cụ cho những mục đích chính trị hẹp hòi và chủ nghĩa sô vanh bá quyền với ví dụ điển hình là chế độ Đức quốc xã. Điều này khác biệt hoàn toàn với lòng yêu nước chân chính của Việt Nam – một lòng yêu nước gắn liền với chủ nghĩa quốc tế trong sáng, đoàn kết với các dân tộc bị áp bức, luôn hướng tới hòa bình và phát triển. Tinh thần dân tộc Việt Nam không phải là một “ý niệm” thuần túy tự thân, mà là kết quả của một quá trình lịch sử đấu tranh kiên cường, gian khổ. Trong đó, vai trò của quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là yếu tố quyết định.
2. Jürgen Habermas, một triết gia và nhà xã hội học người Đức, phát triển khái niệm “lòng yêu nước lập hiến” (Verfassungspatriotismus) trong bối cảnh đặc thù của nước Đức sau Chiến tranh thế giới thứ hai, nhằm mục đích thoát khỏi chủ nghĩa dân tộc truyền thống của Đức. Theo ông, lòng yêu nước không nên gắn với bản sắc văn hóa, ngôn ngữ hay huyết thống mà nên dựa trên sự gắn bó với các nguyên tắc hiến định của một nhà nước dân chủ, pháp quyền. “Lòng yêu nước lập hiến” của Habermas về cơ bản là một khái niệm mang tính trừu tượng, thoát ly khỏi các yếu tố văn hóa, lịch sử và cảm xúc đã định hình lòng yêu nước của một dân tộc, biến nó thành một khái niệm hành chính đơn thuần. Điều này hoàn toàn trái ngược với lòng yêu nước của người Việt Nam, không chỉ là sự tuân thủ các điều khoản Hiến pháp, mà còn là tình cảm thiêng liêng, máu thịt gắn liền với truyền thống dựng nước và giữ nước oai hùng, với những giá trị văn hóa như lòng nhân ái, tinh thần đoàn kết, trọng tình nghĩa, ý chí độc lập tự chủ. Hơn nữa, áp dụng lý thuyết của Habermas đồng nghĩa với việc bỏ qua sự lựa chọn khách quan của lịch sử và vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam. Những điều, khoản trong Hiến pháp nước ta, đặc biệt là Điều 4, không chỉ là những hiến định thuần túy mà còn là kết tinh của máu xương, mồ hôi và nước mắt của hàng triệu người đã hy sinh vì độc lập, tự do, được xây dựng trên nền tảng thành quả cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng, mang sứ mệnh lịch sử – chính trị sâu sắc, là sự cụ thể hóa ý chí, nguyện vọng của nhân dân theo con đường xã hội chủ nghĩa. Habermas, với lập trường của một nhà lý thuyết dân chủ tự do phương Tây, không thể lý giải được vai trò và bản chất cầm quyền đã được lịch sử lựa chọn của Đảng Cộng sản Việt Nam – một chính đảng đã lãnh đạo nhân dân giành độc lập, thống nhất đất nước và đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, một chính đảng không có lợi ích gì khác ngoài lợi ích của nhân dân. Điều nguy hại nhất khi áp dụng “lòng yêu nước lập hiến” của Habermas vào Việt Nam tiềm ẩn nguy cơ phân rã đoàn kết dân tộc và gây bất ổn xã hội. Bởi nếu chỉ dựa vào các nguyên tắc hiến định “trừu tượng” mà bỏ qua chiều sâu lịch sử, văn hóa, sẽ không thể lý giải được vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc định hình và phát huy lòng yêu nước, càng không thể lý giải được sự thống nhất, đồng lòng của toàn dân là nhân tố quyết định mọi thắng lợi. Nếu áp dụng những lý thuyết của Habermas, sẽ tạo ra những kẽ hở nguy hại khôn lường cho các thế lực thù địch tìm cách chia rẽ, phá hoại từ bên trong, làm suy yếu sợi dây gắn kết cộng đồng – yếu tố then chốt làm nên sức mạnh Việt Nam.
Như vậy, việc một số tổ chức, cá nhân như Đỗ Kim Thêm cố tình lăng xê, khi đưa ra những thứ gọi là khảo hướng theo triết thuyết của Hegel về “tinh thần dân tộc” và Habermas về “lòng yêu nước lập hiến” không phải là sự vô tư về học thuật hay mong muốn đổi mới. Thực chất những thứ được tô vẽ, huyễn hoặc người xem đó, chỉ là sự lừa bịp, hù dọa người ta với những mỹ từ hào nhoáng, bóng bẩy về chủ nghĩa yêu nước và xã hội dân chủ, nhằm mục đích phủ nhận vai trò nền tảng của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong đời sống chính trị – xã hội Việt Nam thông qua kêu gọi, áp dụng các học thuyết chính trị phương Tây; cổ xúy mưu đồ phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam thông qua việc kêu gọi sửa đổi Điều 4 Hiến pháp và phủ nhận bản chất dân chủ của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua kêu gọi thực hiện tam quyền phân lập; chúng ta cần nhận diện đấu tranh bác bỏ./.
(NVV)
