CẦN CÓ GIẢI PHÁP HỮU HIỆU NGĂN CHẶN THUỐC LÁ ĐIỆN TỬ XÂM NHẬP VÀO TRƯỜNG HỌC
Vừa qua, báo chí, truyền thông đưa tin rất nhiều về tác hại của thuốc lá điện tử, nhất là sau khi xảy ra vụ việc có gần 10 học sinh của trường Tiểu học Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội đã phải nhập viện do bị ngộ độc khi hút thuốc lá điện tử. Đây chính là hồi chuông cảnh báo khi thuốc lá điện tử dễ dàng xâm nhập vào trường học và gây ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh tuổi vị thành niên – lứa tuổi hiếu kỳ, tò mò và thích khám phá. Vấn đề này đòi hỏi phải có sự vào cuộc kịp thời, đồng bộ của gia đình, nhà trường và xã hội để ngăn chặn những tình huống tương tự xảy ra.
Tại Việt Nam lâu nay, nhiều người đã biết về sự tồn tại của các loại ma túy như: Heroin, cần sa, ma túy cỏ, ma tuý đá, thuốc lắc, viên ma túy tổng hợp, bóng cười…. Đặc biệt, gần đây thuốc lá điện tử – chứa nicotine tinh chế (nicotine là chất gây nghiện, ảnh hưởng đến não và tim mạch) – trở nên rất phổ biến. Thuốc lá điện tử có rất nhiều tên gọi khác nhau như vape, thuốc lá vaporizer, e-cigs, e-hookahs, vape, bút vape, ENDS (hệ thống điện tử cung cấp nicotin), ENNDS (hệ thống phân phối không chứa nicotin)… được thiết kế đa dạng với hình dáng bắt mắt: có thể giống điếu thuốc lá truyền thống hoặc giống như bút, ổ đĩa, hình thỏi son,…. Do vậy, học sinh dễ dàng sở hữu thuốc lá điện tử với đủ hình dạng có thể mang vào lớp mà không bị phát hiện. Sự “mới lạ” của thuốc lá điện tử với hương thơm hấp dẫn (kẹo, trái cây,..) cùng những lời quảng cáo: không gây hại, “văn hóa hút thuốc lành mạnh”, sành điệu, thuốc lá thế hệ mới… đã đánh trúng vào tâm lý thích thể hiện cái tôi của “tuổi mới lớn” và nhanh chóng xâm nhập vào trường học.
Như đã nói, thuốc lá điện tử chứa nicotine là chất gây nghiện, vì thế trẻ có thể vật vã khó chịu khi sử dụng. Nicotine còn gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em, gây suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng đến trí tuệ do não bộ của trẻ chưa hoàn thiện. Thậm chí, có thể gây ra nguy cơ đau thắt ngực, suy tim, đột quỵ, suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng. Thuốc lá điện tử với các ống dung dịch đốt không có định lượng về nồng độ nicotine và tạp chất, dẫn đến nguy cơ người sử dụng tăng liều lượng nicotine và gây ra ngộ độc cấp tính.
Đáng báo động, đối tượng sử dụng ngày càng có xu hướng trẻ hoá, tập trung ở độ tuổi thanh thiếu niên. Đáng quan tâm hơn, nhiều bạn trẻ sau một thời gian hút thuốc lá điện tử đã chuyển sang dùng các chất có liên quan đến ma túy để tăng cảm giác. Điều đáng nói, trong khi nhiều bạn trẻ, thậm chí là lứa tuổi học sinh sử dụng những loại ma túy mới để chứng minh đẳng cấp, ham chơi nhất thời, thì các đối tượng buôn bán ngày càng hoạt động tinh vi, khó bị phát hiện hơn. Đây chính là hậu quả của việc buông lỏng quản lý của các bậc phụ huynh, và cũng là trách nhiệm của nhà trường khi chưa thật sự sát sao trong công tác quản lý học sinh dẫn tới việc các em sa chân vào tệ nạn.
Để hạn chế tối đa vấn nạn sử dụng thuốc lá điện tử hiện nay ở lứa tuổi vị thành niên, vai trò của gia đình trong đó bố mẹ đóng vai trò rất quan trọng. Bố mẹ cần chú ý dành thời gian quan tâm, lắng nghe trẻ và giám sát các hoạt động trong cuộc sống của trẻ trên cơ sở tôn trọng tránh dẫn đến các hành vi chống đối do bị áp đặt; phối hợp với nhà trường để tìm hiểu thêm sinh hoạt, mối quan hệ của trẻ để có thể phát hiện những dấu hiệu bất thường. Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, cần liên hệ với bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý để được thăm khám và điều trị sớm. Bên cạnh đó, vai trò giáo dục của nhà trường cũng là yếu tố quan trọng để trẻ vị thành niên không bị sa đà vào những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội, trong đó chú trọng giáo dục học sinh nhận thức được các chất gây nghiện và các tác hại do sử dụng chất gây nghiện, đồng thời tăng cường các hoạt động ngoại khóa để giải tỏa căng thẳng cho học sinh sau giờ học. Ngoài ra, cần quản lý chặt chẽ vấn đề sử dụng chất ở học sinh như: nguồn cung cấp, đối tượng sử dụng để tránh nguy cơ sử dụng rộng rãi tại trường học. Sự phối hợp chặt chẽ giữa bố mẹ và nhà trường cùng với sự chung tay của xã hội sẽ ngăn chặn và loại bỏ được tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử. Qua đó, xây dựng một thế hệ trẻ vị thành niên khỏe mạnh và trở thành nhân tố tương lai góp phần cho sự phát triển của xã hội, đất nước chúng ta.
(NA)
